Алматы қаласы кәсіпкерлер палатасының төрағасы Әуез Таймбетов bed tax шетелдіктер үшін туристік жарна қандай мекемелерге қолданбайтынын айтты.

- Әуез Бағбанұлы, күні кеше bed tax шетелдіктері үшін туристік жарнаның пайыздық мөлшерлемесі белгіленген мөлшерлемемен ауыстырылатыны туралы жарияланды. Алматыда тіркелген мөлшерлеме 0,5 АЕК-ке тең.

- Мұнда ҰКП мен туристік бизнес-қоғамдастықтың үлкен жұмысын атап өткім келеді. Біз бірге белгіленген мөлшерлемені және басқа да бірқатар түзетуні енгізуге қол жеткіздік. Айта кету керек, бұл мәселе 2022 жылдың қарашасынан бастап бірнеше рет талқыланды. Содан бері бірнеше кездесу өткізіліп, барлық тарап өз ұстанымдары мен ұсыныстарын білдірді.

14 ақпанда біз шетелдіктерден bed tax туристік жарнаны алу мәселесі бойынша дөңгелек үстел өткіздік. Іс-шара Мәдениет және спорт вице-министрі Ержан Еркінбаев, «Kazakh Tourism» АҚ, Алматы кәсіпкерлер палатасы, қазақстандық туристік қауымдастығының өкілдері, туристік агенттіктер мен қонақүйлердің қатысуымен өтті.

2022 жылдың 1 қаңтарында туристерге салынатын салық 2022 жылдың 31 желтоқсанына дейін нөлдік мөлшерлемемен жұмыс істей бастағанын еске салғым келеді. 2023 жылдың 1 қаңтарынан бастап өңірлерде тұру құнының 1-5 пайызы мөлшерінде bed tax бекіту жоспарланды. Бірақ механизм түсініксіз болды. Алматы туристік нарығында қағидаларды орындауға қатысты көп сұрақ болды. Бизнеске туристік жарнаны алудың нақты механизмін түсіну қажет болды. Нарық өкілдері оңтүстік астананың бизнесі bed tax бойынша нөлдік мөлшерлемені пилоттық режимде алғашқы 2-3 айда бекіту, 2024 жылдан бастап қонақүй жұлдызына байланысты белгіленген мөлшерлемені енгізу, 6-12 жасқа дейінгі балалардан bed tax өндіріп алмауды ұсынады. Біздің ұсыныстарымыз ішінара ескерілді.

Еске салсақ, қолданыстағы қағидаларға өзгерістер енгізу туралы келісімге ҚР Мәдениет және спорт вице-министрі Ержан Еркінбаев пен «Атамекен» ҰКП басқарма төрағасының бірінші орынбасары Мақсат Қиқымовтың жұмыс кездесуі нәтижесінде қол жеткізілді, онда қонақ үй бизнесі мен «Атамекен» салалық қауымдастықтарының ұсыныстары талқыланды.

- Bed tax туристік жарнасы енгізілді, енді Алматы қаласына туристер ағыны биыл төмендейді деген алаңдаушылық бар ма?

- Алматы қаласы туристер үшін тартымды дестинация. Бұған туристік ағынның қарқынды өсуі дәлел. Мәселен, 2022 жылғы 9 айдың қорытындысы бойынша қалада туристердің жалпы саны 1,2 млн астам адамды құрады (өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 1,5 есе өсті). Шетелдік туристер санының 2,8 есе өсу үрдісі ішкі туристер санының 1,4 есе ұлғаюымен ерекшеленеді.

Біз туристік жарнаның енгізілгенін қабылдап, осы жағдайларда жұмыс істей бастауымыз керек. ҚР МСМ қолдаған нарық ұсыныстарының ішінде балалар-сауықтыру орталықтары, жол бойындағы сервис объектілері жанындағы қонақ үйлер, шетелдіктерге арналған туристік жарна операторларының тізімінен хостелдер жарна төлеуден босатылатынын атап өткен жөн. Бұл нысандар bed tax жарнасынан босатылады. 18 жасқа дейінгі балаларды жарна төлеуден босату жөніндегі ұсыныстар қаралатын болады. Туристерден жарнаны алғашқы 14 күнінде ғана жарна алу ұсынылды.

Алматыда 5 бес жұлдызды қонақ үй, 17 төрт жұлдызды қонақ үй, 6 үш жұлдызды қонақ үй тіркелген. Санатқа жатпайтын 238 қонақ үй бар, олардың үлесі 62,1%-ды құрайды. Басқа қонақ үйлер (шале, курорттық аймақтардағы үйлер, хостел, пансионаттар, лагерьлер) – 114. Бұл дегеніміз, нарықтың шамамен 29,8% – ы шетелдік қонақтардың туристік жарнасынан босатылуы мүмкін.

Өткен жылы Алматы қаласының қонақ үйлерінде біржолғы сыйымдылық 24,3 мыңнан астам төсек-орынды құрады. (13,3% өсім). Орналастыру орындарында көрсетілген қызметтер көлемі 37 млрд теңгеден асты. (2 есе өсу).

–  ҚР МСМ қолдаған бизнестің барлық ұсынысы қашан күшіне енеді?

– ҰКП туризм департаментінің деректері бойынша, нормативтік-құқықтық актілерді қабылдаудың қолданыстағы рәсімдерін ескере отырып, ҰКП ҚР Үкіметінің қаулысына өзгерістер енгізу мәселесін бірінші кезекте пысықтайды, ол 1-1,5 айға созылады. Одан әрі жыл соңына дейін заңнамаға өзгерістер енгізу мәселесін пысықтайды деген уағдаластыққа қол жеткізілді.

- Белгіленген мөлшерлеме не береді?

– Бұл қонақүйлер үшін туристік жарна алу процесін жеңілдетеді.

- Саланы дамыту үшін Палата қандай шараларды немесе жобаларды іске асырады?

– Өткен жылдың соңында «Атамекен» ҰКП трансформациясы аясында Алматы кәсіпкерлер палатасы жанынан салалық комитет құрылды. Оның мақсаты – қаладағы туристік индустрияны дамыту. Бұдан басқа, алаңда салалық даму бағдарламалары, инвестициялық жобалар, әдіснама, өңіраралық және салааралық ынтымақтастық мәселелері, саланың түйткілді мәселелерінің тізілімі талқыланады. Bed tax мәселесі де көтерілді және Комитет жұмысында ұсыныстар енгізілді.

Өткен аптада ҰКП мен МСМ ұлттық туристік өнімді әзірлеу бойынша жол картасын әзірледі. 2023 жылы инфрақұрылымдық мәселелерді шешуге, қолөнер мен балалар мен жасөспірімдер туризмін дамытуға, сондай-ақ цифрландыру жөніндегі іс-шараларға баса назар аударылатын болады.

Жол картасы туристік өнімді қалыптастыру, туристік әлеуетті ілгерілету, инфрақұрылымдық мәселелерді шешу, қолөнер, балалар мен жасөспірімдер туризмін дамыту жөніндегі іс-шараларды, сондай-ақ цифрландыру жөніндегі іс-шараларды қамтиды.